Zapraszamy na seminarium naukowe „Strategie angażujące w przestrzeni sztuk performatywnych. Metodologia badań, mapowanie, etyka, demokracja”
Seminarium naukowe
Strategie angażujące w przestrzeni sztuk performatywnych. Metodologia badań, mapowanie, etyka, demokracja
Czas: 9 czerwca, godz. 10.00-18.00; 10 czerwca, godz. 10.00-16.45
Miejsce: Katedra Teatru i Sztuki Mediów UAM w Poznaniu | Facebook (streaming)
Organizator seminarium: Katedra Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM
Partner: „Didaskalia. Gazeta Teatralna”
Autorka koncepcji seminarium: dr AGATA SIWIAK (Katedra Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM)
Współpraca merytoryczna: dr MONIKA KWAŚNIEWSKA (Katedra Teatru i Dramatu na Wydziale Polonistyki UJ)
Zespół organizacyjny: dr MAGDALENA REWERENDA, dr AGATA SIWIAK, dr MARTA WIŚNIEWSKA (Katedra Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM)
Strategie angażujące na dobre zadomowiły się w polskim teatrze i praktykach performatywnych. Kolejni twórcy i twórczynie, wywodzący się z różnych tradycji społeczno-artystycznych (np. pedagogika teatru, animacja kultury, antropologia sztuki zorientowanej na działanie, pogranicza sztuki i technologii, klasyczne szkoły teatralne i instytucje repertuarowe) zapraszają do współpracy „ekspertów/ki doświadczenia”, „aktorów/ki codzienności” lub prowokują publiczność do aktywnego współtworzenia projektu artystycznego. Powstałe w ten sposób zespoły pracują w rozmaitych strukturach organizacyjnych – w publicznych teatrach, jako niezależne kolektywy, w ramach doraźnych projektów inicjowanych przez festiwale i biennale, podczas rezydencji artystycznych – poszukując mediów, które wykraczają poza ramy spektaklu teatralnego. Mimo to teorie i metodologie krytyczno-badawcze tego typu praktyk rozwijane są wciąż na niewielką skalę i jedynie w hermetycznych środowiskach.
Naszym pragnieniem jest spotkanie w jednym miejscu badaczek i badaczy praktyk performatywnych o charakterze angażującym, wywodzących się z rozmaitych dyscyplin i tradycji akademickich, po to, by podzielić się wiedzą i kompetencjami. Przede wszystkim jednak, by zadać istotne pytania, które mogą stać się zaczynem dla dalszych badań i prawdopodobnie znaleźć na nie wiele różnych odpowiedzi (praktyka społeczna nie cierpi bowiem radykalizmu i ortodoksji). Jak opisywać tego typu projekty? Jak je oceniać i jak dbać o ich jakość artystyczną (tu być może należałoby przemyśleć ponownie słynną wymianę zdań pomiędzy Nicolasem Bourriaudem i Claire Bishop)? Jak ustalać i rewidować zasady współpracy? Czy demokracja w przestrzeni projektów partycypacyjnych wyklucza hierarchię? Jak należy zaczynać, a przede wszystkim, jak i kiedy kończyć tego typu działania?
W ramach seminarium zaprezentujemy szerokie spektrum praktyk angażujących w przestrzeni sztuk performatywnych oraz zastanowimy się nad kryteriami ontologicznymi przyporządkowującymi je do rozmaitych tradycji i nurtów badawczych, takich jak animacja kulturalna, sztuka partycypacyjna, pedagogika teatru, community arts, etnografia performatywna i antropologia sztuki. Chcemy przemyśleć, na ile płynne są linie podziałów takiej systematyzacji i czy w ogóle znajdują one odbicie we współczesnym krajobrazie sztuk performatywnych w Polsce. Zamierzamy przyjrzeć się kompetencjom i narzędziom pracy twórców/czyń i badaczy/czek, które i którzy stoją za tego typu praktykami: reżyserów/ek spektakli z udziałem ekspertów/ek doświadczenia, pedagogów/żek teatru, kuratorów/ek, animatorów/ek czy antropologów/żek zorientowanych na działanie. Wreszcie chcemy zastanowić się nad kategoriami profesjonalizmu i (współ)autorstwa działa.
Istotna jest też dla nas refleksja na temat praktyk społeczno-artystycznych w obszarze sztuk performatywnych, która w Polsce wciąż nie jest należycie przepracowana także w polu metodologii badań i krytyki. Narzędzia teatrologiczne wydają się tu niewystarczające – sztuka angażująca domaga się wglądu również przez pryzmat antropologii, etnologii, socjologii, pedagogiki czy kulturoznawstwa.
Zastanowimy się, jak badać tego typu praktyki. Czy klasyczna krytyka teatralna, oparta na tym, co obserwuje i czego doświadcza krytyk/czka podczas wydarzenia performatywnego opartego na współpracy, wystarczy, by dokonać jego oceny? I jak wyznaczyć owe kryteria wartościujące?
Program seminarium
ŚRODA, 9 czerwca
10.00-10.30 – rejestracja uczestniczek i uczestników konferencji
10.30-11.00 – oficjalne otwarcie
11.00-12.20
>>> dr MONIKA KWAŚNIEWSKA (Katedra Teatru i Dramatu, Wydział Polonistyki UJ)
Krytyczna i instytucjonalna skuteczność współpracy
>>> dr MAGDALENA SZTANDARA (Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ)
Mamy dość bycia obiektami badawczymi. Zaangażowanie i solidarność w antropologii
12.20-12.40 przerwa kawowa
12.40-14.00
>>> dr AGATA SIWIAK (Katedra Teatru i Sztuki Mediów Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa UAM)
Graniczne doświadczenie jako materiał dramaturgiczny
>>> dr hab. TOMASZ RAKOWSKI (Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce UW)
Między etnografią a sztuką. Mapowanie napięć społecznych [wokół projektów Daniela Rycharskiego]
14.00-15.15 przerwa obiadowa
15.15-16.35
>>> prof. UAM dr hab. AGNIESZKA JELEWSKA (Humanities /Art /Technology Research Center UAM; Katedra Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM)
dr MICHAŁ KRAWCZAK (Humanities/Art /Technology Research Center UAM; Katedra Teatru i Sztuki Mediów na Wydziale Antropologii i Kulturoznawstwa UAM)
Spektralne kartografie. Budowanie zaangażowania społecznego w środowiskach dotkniętych traumą
>>> ZUZANNA BERENDT (Katedra Teatru i Dramatu, Wydział Polonistyki UJ)
ANNA MAJEWSKA (Katedra Teatru i Dramatu, Wydział Polonistyki UJ)
Biopolis: strategie tworzenia sieci w polu społecznym
16.35-17.00 przerwa kawowa
17.00-18.00 podsumowania pierwszego dnia konferencji / dyskusja
CZWARTEK, 10 CZERWCA
10.00-11.20
>>> dr JULIA KLUZOWICZ (Instytut Pedagogiki UJ, Zakład Pedagogiki Społecznej i Andragogiki)
Zwyczajni-Niezwyczajni – wykorzystanie metody Verbatim w animacji kultury i edukacji międzykulturowej
>>> DOROTA OGRODZKA (Stowarzyszenie Pedagogów Teatru)
Prowokatorzy doświadczeń, praktyczki pułapek – o pracy Laboratorium Teatralno-Społecznego
11.20-11.40 przerwa kawowa
11.40-13.00
>>> dr BOGNA KIETLIŃSKA (Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW)
Stwarzanie widza – od czułej narracji do pornograficznego patrzenia.
>>> IZABELA ZAWADZKA (Katedra Teatru i Dramatu, Wydział Polonistyki UJ)
Chodzenie o instytucji. The Round
13.00-14.15 Przerwa obiadowa
14.15-15.35
>>> dr hab. prof. UAM AGATA SKÓRZYŃSKA (Zakład Kulturowych Studiów Miejskich, Instytut Kulturoznawstwa, Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa UAM)
Praxis jako forma wiedzy. Spór o status badań krytycznych w studiach miejskich
>>> dr ZOFIA DWORAKOWSKA (Instytut Kultury Polskiej UW)
Kwestia autorytetu, czyli wspólne problemy sztuki partycypacyjnej i badań jakościowych
15.35-16.45 podsumowanie konferencji / dyskusja