Katedra Teatru i Sztuki Mediów

O Katedrze

WSPÓŁCZESNOŚĆ

Katedra Teatru i Sztuki Mediów prowadzi dwa kierunki studiów: na poziomie licencjackim Wiedzę o Teatrze, na poziomie magisterskim Media Interaktywne i Widowiska; kolejnym szczeblem są także studia doktoranckie w obu tych obszarach.

Badania prowadzone w Katedrze, podobnie jak powiązaną z nimi dydaktykę, charakteryzuje  interdyscyplinarność,  otwarcie na inne dziedziny, praktyczna współpraca z artystami i instytucjami kultury, namysł nad dawnymi i najnowszymi zjawiskami w sztukach performatywnych – przy zachowaniu najwyższych naukowych standardów  uniwersyteckich.

Studenci Wiedzy o Teatrze – poza programem obowiązkowym, który obejmuje problematykę historycznych i współczesnych zjawisk teatralnych (rodzimych i światowych), teoretyczne i praktycznie zagadnienia sztuki aktora, krytykę teatralną, powiązania teatru z innymi sztukami – mogą ukończyć także unikatową specjalność: Interdyscyplinarne Projekty Kuratorskie. Jako jedyna w kraju – specjalność ta pozwala studentom na praktyczne wejście w rolę kuratora wydarzeń teatralnych: po dwuletnim cyklu zajęć studenci samodzielnie programują i produkują otwarty festiwal NSK (Nowa Siła Kuratorska), podczas którego prezentują projekty zrealizowane we współpracy z zaproszonymi artystami i grupami twórczymi. Dbamy o to, by studenci brali udział w wydarzeniach teatralnych odbywających się w Poznaniu: nie tylko festiwalach międzynarodowych (Malta Festival) czy ogólnopolskich (Bliscy Nieznajomi w Teatrze Polskim, festiwale teatru offowego), ale też w życiu teatrów poznańskich.

Studenci Mediów Interaktywnych mają już doświadczenia z różnorodnych studiów licencjackich (czasem z zakresu sztuki, czasem nauk ścisłych i technicznych), które uruchamiają podczas studiów magisterskich, kładących nacisk na wykorzystywanie wiedzy teoretycznej w praktyce (project based learning), wytwarzanie efektu synergicznego (w pracy zespołowej) i otwarciu na łączenie dyscyplin (humanistyki i technologii). Podczas studiów powstaje wiele projektów eksplorujących aktualne problemy humanistyki, między innymi związane z: laboratorium, ekologią, środowiskiem, wpływem nowych technologii na codzienność, powiązaniami między nauką (praktyką badawczą) i sztuką (praktyką artystyczną). Program studiów jest tak pomyślany, by studenci mogli rozwijać własne zainteresowania poprzez współpracę w grupie osób mających kompetencje z różnych dziedzin, razem rozwiązujących problem badawczy z użyciem różnorodnych narzędzi nauki, technologii i sztuki. Studenci II stopnia mogą także ukończyć Międzywydziałową Specjalność Operologiczną.

Nasza Katedra mieści się w wyremontowanym zabytkowym gmachu Collegium Maius usytuowanym w samym centrum miasta.  Instytut dysponuje także własną – niewielką, ale z klimatem – salą teatralną  w podziemiach budynku, wykorzystywaną zarówno podczas zajęć, jak i dla prezentacji artystycznych dokonań studentów i zapraszanych gości. Specjalnie wyposażone laboratoria pomagają w realizacji licznych projektów medialnych. W studiowaniu pomaga grono doświadczonych i kompetentnych wykładowców będących często nie tylko naukowcami, ale i praktykami w swoich dziedzinach.

HISTORIA

Początki uniwersyteckich badań nad dramatem i teatrem w Poznaniu sięgają czasów powstania poznańskiej Uczelni, czyli roku 1919: z seminariów magisterskich poznańskiej polonistyki, spod skrzydeł profesorów Stanisława Dobrzyckiego i Tadeusza Grabowskiego wyszło wielu późniejszych krytyków, historyków teatru, znawców literatury dramatycznej, redaktorów czasopism, recenzentów teatralnych, między którymi byli: Konstanty Troczyński, Stanisław Kolbuszewski, Czesław Latawiec. W latach powojennych największy wpływ na badania nad teatrem wywarła szkoła profesorów Romana Pollaka i Zygmunta Szweykowskiego. Ważne były również prace bibliograficzne i źródłowe inspirowane przez profesora Stefana Vrtela-Wierczyńskiego. Wówczas studia kończyli: Lesław Eustachiewicz, Zenon Ciesielski, Wacław Kubacki, Zbigniew Raszewski, Andrzej Wanat, Zbigniew Osiński. Trzon uniwersyteckich badań nad dramatem i teatrem stworzyli zaś w Poznaniu profesorowie: Jerzy Ziomek, Jarosław Maciejewski, Michał Witkowski, Tadeusz Witczak. To właśnie na prowadzonych przez nich seminariach powstawały pierwsze prace poświęcone teatrowi.

Pierwsze samodzielne studia teatrologiczne (jako kierunek organizacyjnie związany z polonistyką) powołano w 1975 roku, a programowo i dydaktycznie realizował je Zakład Literatury kierowany przez prof. Jerzego Ziomka. Były to studia czteroletnie i w tym kształcie przetrwały do 1982 roku. Kolejne zmiany ustaw o szkolnictwie wyższym oraz programu studiów polonistycznych spowodowały reorganizację teatrologii poznańskiej. Od 1989 roku zaczęła działać w Zakładzie Teorii Literatury zrazu Pracownia, zaś od roku 1990 już Zakład Teatru i Filmu. Po usamodzielnieniu się specjalności filmowej i teatralnej, w roku 1996 powołany został Zakład Dramatu i Teatru IFP – od początku kierowany przez profesor Dobrochnę Ratajczakową. W roku akademickim 2002/2003 staraniem Zakładu powołany został na poznańskiej polonistyce nowy kierunek studiów: Wiedza o teatrze.

Po dziesięciu latach rozwoju naukowego i dydaktycznego Zakład Dramatu i Teatru stał się Katedrą Dramatu, Teatru i Widowisk, która prowadziła już dwa kierunki studiów: Wiedzę o Teatrze – jako studia licencjackie (I stopnia) oraz Media Interaktywne i Widowiska – jako studia magisterskie (II stopnia). Do 2013 roku kierowała Katedrą prof. Dobrochna Ratajczakowa, zaś od roku akademickiego 2013/2014 prof. UAM dr hab. Elżbieta Kalemba-Kasprzak. W roku 2017 decyzją Rektora i Senatu uczelni powołano w miejsce Katedry samodzielną jednostkę: Instytut Teatru i Sztuki Mediów, a nową dyrekcję pracownicy powierzyli prof. UAM Ewie Guderian-Czaplińskiej i dr Michałowi Krawczakowi. Nazwa wyraźnie określa kierunki badań prowadzonych w Instytucie w zakresie nauk o sztuce. Od 1 stycznia 2020 roku Instytut  został zmieniony w Katedrę Teatru i sztuki Mediów, której kierownikiem został prof. UAM dr hab. Krzysztof Kurek. Od 2024 roku Katedrą kieruje prof UAM dr hab. Alina Mądry.